'Totale onthouding van ieder genotsmiddel. Van zonsopgang tot zonsondergang. Geen drupje of kruimeltje in de mond. En nee, ook geen kusje of sigaretje. En dat dertig dagen lang. Is die purificatie van geest en lijf niet het grootste angstvisioen van onze kapitalistische consumptie-economie – als iedereen eraan zou meedoen?' Mohammed Benzakour doet in De Standaard van 6 … Doorgaan met het lezen van Leve het lichaam
Vandaag staat in De Standaard een interview met Domien Huyghe, regisseur van een nieuwe film, Zeevonk. Hij stelt in dat interview onder meer dat zijn regiedebuut alles te maken heeft met het vroege overlijden van zijn vader, die stierf toen hij ongeveer 15 jaar oud was. Zeevonk gaat over een tienermeisje dat zich na de dood van haar vader staande … Doorgaan met het lezen van De juiste afstand
Het is in de kringen waartoe ik mijzelf wel reken, en ook door anderen gerekend wordt, — die van de, zeg maar, 'linkse, kritische intellectueel' — niet bon ton om te zeggen, maar ik heb eigenlijk niets tegen een canon. Ik ken alle argumenten tegen het opstellen van een lijst met historische feiten, of tegen een lijst … Doorgaan met het lezen van Leve de canon
Opruimen, en dan een lezing tegenkomen uit 2008, en denken: Dit is nog steeds van toepassing. Volgens mijn gegevens hield ik die lezing voor wijlen 'De Leeswolf' — ik neem aan in Antwerpen, op één van de 'Dagen van de literatuurkritiek' (of hoe heette het ook alweer precies) die dat tijdschrift elk jaar organiseerde. De … Doorgaan met het lezen van Teruggevonden: over de criticus
Men kan niet niets zijn. 'Niets', was het antwoord dat ik vroeger op de lagere school gaf wanneer me gevraagd werd 'wat ik was' — bedoeld was: was ik katholiek of protestants? Andere mogelijkheden leken er toen nog niet te zijn. Ik was 'niets'. Ik wist toen niet eens dat mijn moeder 'eigenlijk' Nederlands Hervormd … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 23: Nicht Nichts
‘Der Belgier kommt und muß parken’, zo werd mijn komst hier in de Schönhauser Allee een paar weken terug aangekondigd. Men moest mobiliseren. Er is hier tussen voor- en achterhuis een Innenhof waar auto’s geparkeerd staan, en waar ik vorige zomer de mijne kwijt kon, maar nu stond de Smart van Frau Spychala er nog. … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 22: Der Belgier muß parken.
Sommige zaken lijken me zo simpel, dat ik niet begrijp waarom anderen er anders over denken. Ik trok mijn wenkbrauwen op toen ik las dat de verwaarlozing van bejaarden in de geprivatiseerde woonzorgcentra van Orpea tot verontwaardiging leidde bij onder andere politici. Het zijn toch juist de politici (van rechts en zogezegd links) die al … Doorgaan met het lezen van Vandaag in DSAvond: vooronderstellingen
Enige tijd geleden belde een bevriend auteur met de vraag of we nog eens konden praten over het typoscript van zijn nieuwe roman. Ik had zijn nieuwe roman al gelezen, maar nu, zei hij, had zijn uitgever het onzalige idee gehad er een ‘sensitivityreader’ overheen te laten gaan. Hij twijfelde nu toch over sommige passages. … Doorgaan met het lezen van Vandaag in DSAvond: edele aandriften, duistere verlangens
Inmiddels werd De vrouw die niet bestond gepresenteerd in de Gentse Minard Schouwburg. Het is een klein en kostbaar geluk dat de stad Gent de mogelijkheden schept om een boekpresentatie in een heus theater te organiseren, compleet met technici en barpersoneel, zonder dat je als auteur al op voorhand kapitaalkrachtig moet zijn. Zo'n avond wordt … Doorgaan met het lezen van Presentatie van ‘De vrouw die niet bestond’ — 2-2-22 (een reconstructie)
Tsitsi Dangarembga was moe. Ze had, zo begreep ik, een rondgang achter de rug langs Duitse boekhandels in heel het land, nadat ze eind oktober in Frankfurt de Friedenspreis des Deutschen Buchhandels 2021 in ontvangst had genomen. Toen ik na maar weer eens een rit met vertraging begin november in Berlijn arriveerde, zat ze in … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 21: november 2021 (2): Tsitsi Dangarembga
‘Was für ‘n Geschmack ist denn das?’ Er bestaat iets wat ‘Berliner Schnauze’ heet, een brutale gevatheid die niet-Berlijners nogal eens op het verkeerde been zet. Ik had in de rokerige Musikkneipe Doors in de Knaackstraße net mijn vaccinatiebewijs laten zien: de QR code zoals die opgeslagen is in mijn Covid.be-app. De wat nors ogende … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 20: november 2021 (1)
Deutschboden van Moritz von Uslar kocht ik een paar weken terug in boekhandel Uslar & Rai in de Schönhauser Allee in Berlijn. De boekhandel is opgericht door Edgar Rai, een auteur van literair werk, en Katharina von Uslar — inderdaad: familie van de auteur van Deutschboden, de zus, om precies te zijn, iets waar ik achter kwam … Doorgaan met het lezen van Deutschboden
Zullen we Jürgen C., de ‘dolgedraaide militair met raketwerper’, zoals deze krant kopte, nu eindelijk eens gewoon een terrorist noemen? Was Jürgen C. niet de bleekscheet die hij is, was hij niet extreemrechts, maar extreemlinks geweest – ik wed dat hij allang als terrorist geïdentificeerd zou zijn. Ik heb er geen studie naar verricht, maar … Doorgaan met het lezen van De juiste naam. In DSAvond.
Ik was een beetje teleurgesteld vanochtend toen ik de krant op de mat vond. Ik had verwacht dat De Standaard vandaag op zijn voorpagina toch op zijn minst ergens een regenboogvlaggetje verstopt zou hebben. Het is vandaag immers de Internationale Dag tegen Homofobie en Transfobie. Maar behalve een artikel over skeletonatlete Kim Meylemans, die het … Doorgaan met het lezen van Vlagvertoon. In DSAvond.
1. Johnson. Oktober in Berlijn — nu al voor het tweede jaar op rij. Dit keer niet in de Sundgauer Straße in Zehlendorf, maar net als afgelopen zomer in de Schönhauser Allee in Prenzlauer Berg, in het huis van Birgit Erdmann en Martin Schult. Ik was op voorhand bezorgd dat het me niet zou lukken … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 19: Oktober
De storm duurde nog geen kwartier. ‘Unwetter’, had ik een half uurtje eerder al een moeder op straat tegen haar dochtertje horen zeggen, en dat ze snel op de fiets moest om op tijd thuis te raken. Noodweer. Niet meer dan een kwartier. Wij zaten op het terras van de Meierei in de Kollwitzstraße en … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 18: Unwetter.
Tomtom kent geen ‘Bork am See’. We zijn juist vanuit Prenzlauer Berg naar Charlottenburg gereden om er Anette Daugardt op te pikken, wier voorstelling Trotz we gaan bekijken in, nou ja, in Bork am See, zo heb ik begrepen. Het ligt in de buurt van Kyritz an der Knatter, legt A. uit, een plaatsnaam waarbij … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 17: Trotz
De ober op het terras van café Anna Blume op de hoek van de Sredzki- en de Kollwitzstraße legt op mijn tafeltje behalve het menu ook een pen en een papiertje waarop ik datum, tijd van aankomst, vermoedelijk tijdstip van vertrek, mijn naam, mijn telefoonnummer en mijn e-mailadres dien te noteren. Mocht zich op het … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 16: het schommelen van de aardkloot
Duitsland was lange tijd een voorbeeldig schuldbewust land. Men zou voor minder. Zelfs een beetje zwaaien met de Duitse vlag werd lang als hoogst ongepast beschouwd. Over het ‘WM-Sommermärchen’, het zomersprookje tijdens de wereldkampioenschappen voetbal in 2006, wordt tot op de dag van vandaag met zorgelijke blik gepraat. Het Duitse team kwam toen niet verder … Doorgaan met het lezen van Schuld. In DS Avond
Nationalisme, dat is altijd een beetje knutselen, een beetje duwen en trekken, frommelen, buigen, en als het niet anders kan, is het met geweld een vierkant blok in een rond gat proberen te hameren, iets wat je ongeduldige kleuters wel eens ziet doen. Het valt ook niet mee. Je moet een hele geschiedenis verzinnen om … Doorgaan met het lezen van Hameren. In DS Avond.
In Duitsland barstte enige tijd terug het zoveelste kleine bommetje. Hengameh Yagoobifarah, columniste van de Tageszeitung, had een artikel geschreven waarin ze de Duitse politie stap voor stap ontmenselijkte en uiteindelijk naar de vuilnisbelt wenste, waar agenten onder huns gelijken zouden zijn. De Duitse minister van Binnenlandse Zaken, Horst Seehofer (een christendemocraat), geconfronteerd met het … Doorgaan met het lezen van Over de kwaal en de oorzaak. In DS Avond
De afgelopen paar jaar heb ik zoveel Duits gelezen, gesproken en gehoord dat ik me er soms op betrap in het Duits over iets na te denken. Nog steeds niet grammaticaal correct. Zelfs wanneer ik niet luidop spreek, frommel ik in mijn gedachten naamvalsuitgangen weg. De afgelopen weken ben ik volop bezig geweest met … Doorgaan met het lezen van Heimat als nachtmerrie
Wat is een ‘Tatsachenroman’, vroeg ik me af toen ik de achterflap van Eugen Ruge’s nieuwste roman Metropol (2019) las. Een ‘feitenroman’? Het is natuurlijk niet moeilijk om te bedenken dat het daarbij gaat om een roman (begrepen als: fictioneel verhaal) gebaseerd op historische feiten (begrepen als: waarheid?). Zoiets als een historische roman, denk ik, … Doorgaan met het lezen van Feitenroman
Als ik terugrijd vanuit Berlijn naar Gent ruik ik de sigarettenrook van de avond daarvoor. Achter mijn stoel hangt mijn in de Humana gekochte 'sakko' van Christian Berg, en hij ruikt alsof hij toebehoort aan de kettingroker die ik ooit was. Ik verbeeld me dat ook uit mijn haar sigarettenrook opstijgt. Mijn keel is rauw. … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 14 (slot): Zur Insel
Hier in Berlijn gaat om vier uur ’s middags de zon onder. In de grote winkelstraten hangen alweer lichtslingers onder de arcaden en in Dussmann staat een grote kerstboom. Her en der in de stad bereidt men zich voor op kerstmarkten, terwijl in de Edeka op de Sundgauer Straße al minstens een maand Lebkuchen in … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 13: Brel en Demarczyk
Het Cosima-Filmtheater ligt aan de Varziner Platz, vlakbij de ingang van S-Bahnhof Bundesplatz. Als ik binnenkom heb ik, net als bij Moviemento destijds, het gevoel in een andere tijd te stappen — niet in een kraakpand uit de jaren tachtig, maar in een provinciale bioscoop uit de jaren zestig. Ik wil een flesje chocomel. Ik … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 12: Fragebogen
De meeste Berlijners lopen snel. Grote passen. Op S-Bahnstations word ik links en rechts voorbijgelopen, ook door wat me leeftijdsgenoten lijken te zijn, of zelfs door kranige nog oudere lieden dan ik. Ik kijk altijd wat meewarig naar joggende mensen, naar mensen die in de vele parken die Berlijn rijk is aan allerlei daar opgestelde … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 11: Pflicht
Soms hangt er nevel boven de sporen van S-Bahnhof Sundgauer Straße. En als ik vanuit Charlottenburg via Nikolassee terugspoor naar waar ik nu al weken verblijf, heb ik zelfs wel eens het gevoel dat ik Berlijn uitrijd. Alsof ik zelfs hier niet meer ben. Het stuk van station Grunewald naar Nikolassee moet één van de … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 10: Nevel
Bij de Brandenburger Tor is men er klaar voor: de viering van dertig jaar Mauerfall morgen. Er zijn podia gebouwd, de Brandenburger Tor is vanaf de Straße des 17.Juni nog nauwelijks te zien. Boven het wegdek hangt een in de wind ritselend en bewegend tapijt van meer dan 100.000 beschreven stukjes zeildoek. Het is een kunstwerk … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 9: De Unrechtstaat en Badass Female Guitarists
Moviemento is een kleine bioscoop op de Kottbusser Damm, op de grens van Kreuzberg en Neukölln. Men vertoont er de meer alternatieve films en documentaires, men organiseert er het Pornfilmfestival Berlin, maar ook de laatste Tarantino behoort tot het repertoire, de film waarvoor wij — vrouw, dochter en ik — gekomen zijn. Je mag ervan uitgaan … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 8: Deckel
Marc Reugebrink — De Inwijkeling 