Wachten op de liefste. Berlin Hauptbahnhof, Gleis 11, middernacht. Een week ‘De Mening’ in DS Avond laat me altijd een beetje verweesd achter. De dag beginnen met het doorvlooien van een paar kranten, inclusief de hier in Berlijn bezorgde Frankfurter Rundschau, nog wat nieuwssites scannen, door Facebook scrollen, een link of wat volgen, en dan … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 26: Berlijn zonder mening.
Auteur: Marc Reugebrink
Vandaag in DSAvond: Pleidooi voor ontbloting
Ik heb na een week vol opinies over het recht op topless zonnen het gevoel dat ik het over borsten moet hebben. Dat ik meteen enthousiast ondersteuning wil bieden aan alle vrouwen die zonder bovenstukje op het strand en op zonneweides willen wandelen, in de zee, een meer of een zwembad willen duiken, is deels … Doorgaan met het lezen van Vandaag in DSAvond: Pleidooi voor ontbloting
Vandaag in DSAvond: Natuurherstel
Vaak kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat getouwtrek rond bepaalde wetten voortkomt uit (al dan niet moedwillig) verkeerd begrepen vooronderstellingen. Neem nu het gedoe rond de natuurherstelwet die zojuist in het Europees Parlement met een uiterst krappe meerderheid werd aangenomen. We hadden al premier De Croo die, na de Franse president Emmanuel … Doorgaan met het lezen van Vandaag in DSAvond: Natuurherstel
Vandaag in DSAvond: Helderheid
Soms kun je geen goed meer doen. Als het gaat om oorlog en vrede, bijvoorbeeld. De oorlog in Oekraïne maakt nog maar eens duidelijk dat mooie, gladde, zuivere, morele standpunten eigenlijk altijd al een fictie waren. Je kon je er goed bij voelen, bij dat pacifisme van je. Alle kernwapens de wereld uit – maar … Doorgaan met het lezen van Vandaag in DSAvond: Helderheid
Vandaag in DSAvond: vacuüm
Met stijgende verbazing lees ik de lof die Mark Rutte krijgt toegezwaaid. De grootste verwezenlijking van de achtereenvolgende regeringen die hij leidde, is dat hijzelf de premier bleef. Zelf snoefde hij vaak dat voor hem ‘Nederland’ voorop stond, wat betekende: zelfs belangrijker was dan de agendapunten van zijn eigen liberale VVD. Maar iemand die zo … Doorgaan met het lezen van Vandaag in DSAvond: vacuüm
Vandaag in DSAvond: mannelijkheden.
In Berlijn bezocht ik een avond over ‘mannelijkheid’, of liever: ‘mannelijkheden’, zoals op de poster stond. De boekhandel zat stampvol, en de gemiddelde leeftijd leek me eerder rond de dertig, dan rond de vijftig te liggen, zoals in onze contreien bij literaire avondjes gebruikelijk is. Minstens evenveel mannen als vrouwen – ook een zeldzaamheid op … Doorgaan met het lezen van Vandaag in DSAvond: mannelijkheden.
Dagen in Berlijn 25: Kommas sind komisch
Persklaarmakers zijn een pest en een zegen. Bij Querido werkt een hele goeie, al heeft hij een iets te grote allergie voor leestekens, naar mijn zin, met name voor de komma. Zelfs tussen twee op elkaar volgende persoonsvormen haalt hij ze soms weg. Nu lees ik de laatste jaren veel Duits, en in die taal … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 25: Kommas sind komisch
Dagen in Berlijn 24: Geiger
Arno Geiger trekt in zijn laatste boek, Das glückliche Geheimnis, af en toe flink van leer. ‘Nicht an Geist,’ zo schrijft hij bijvoorbeeld over collegaschrijvers, ‘an Charakter mangle es den meisten Schriftstellern und Schriftstellerinnen.’ En hij vervolgt: Es fehle ihnen an Mut zur Ehrlichkeit, ihre Eitelkeit stehe ihnen im Weg, Anbiederung bestimme die Tagesordnung. Aufrichtigkeit sei … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 24: Geiger
Leve het lichaam
'Totale onthouding van ieder genotsmiddel. Van zonsopgang tot zonsondergang. Geen drupje of kruimeltje in de mond. En nee, ook geen kusje of sigaretje. En dat dertig dagen lang. Is die purificatie van geest en lijf niet het grootste angstvisioen van onze kapitalistische consumptie-economie – als iedereen eraan zou meedoen?' Mohammed Benzakour doet in De Standaard van 6 … Doorgaan met het lezen van Leve het lichaam
De juiste afstand
Vandaag staat in De Standaard een interview met Domien Huyghe, regisseur van een nieuwe film, Zeevonk. Hij stelt in dat interview onder meer dat zijn regiedebuut alles te maken heeft met het vroege overlijden van zijn vader, die stierf toen hij ongeveer 15 jaar oud was. Zeevonk gaat over een tienermeisje dat zich na de dood van haar vader staande … Doorgaan met het lezen van De juiste afstand
Boos Boos Boos
Vandaag in De Standaard: Het heeft al bij al nog lang geduurd. Het gemor in 'de provincie' over 'de Randstad' bestaat al heel lang. Nederland is Holland niet, al schijnen ze dat in Den Haag, in Amsterdam natuurlijk, en ook in Rotterdam, de grote steden in de provincies Noord- en Zuid-Holland, wél te denken. De … Doorgaan met het lezen van Boos Boos Boos
Leve de canon
Het is in de kringen waartoe ik mijzelf wel reken, en ook door anderen gerekend wordt, — die van de, zeg maar, 'linkse, kritische intellectueel' — niet bon ton om te zeggen, maar ik heb eigenlijk niets tegen een canon. Ik ken alle argumenten tegen het opstellen van een lijst met historische feiten, of tegen een lijst … Doorgaan met het lezen van Leve de canon
Op Kreta
Niets zonder herinnering. Bladerend in het werk van Faverey, ter voorbereiding van mogelijke werkzaamheden in de nabije toekomst (vager dan zo kan ik het moeilijk formuleren), stuit ik natuurlijk ook weer op zijn Kretenzers. En ineens dacht ik aan de rampzalige vakantie op Kreta in 2009. Onze dochter was vijf jaar. We hadden de beschikking … Doorgaan met het lezen van Op Kreta
Teruggevonden: over de criticus
Opruimen, en dan een lezing tegenkomen uit 2008, en denken: Dit is nog steeds van toepassing. Volgens mijn gegevens hield ik die lezing voor wijlen 'De Leeswolf' — ik neem aan in Antwerpen, op één van de 'Dagen van de literatuurkritiek' (of hoe heette het ook alweer precies) die dat tijdschrift elk jaar organiseerde. De … Doorgaan met het lezen van Teruggevonden: over de criticus
Schoenen
Piet Joostens zou ooit een boek schrijven dat Moderne opruimtechnieken of gewoon Opruimtechnieken zou gaan heten — ik ben de exacte titel vergeten. Het is bij mijn weten nooit verschenen. Ik weet niet eens of het ooit geschreven werd. En juist nu had ik het graag eens opengeslagen om te weten wat ik aan moet met alles wat ik … Doorgaan met het lezen van Schoenen
Muur
Een paar weken terug vroeg HV op het terras van Eltòn aan het Maria Hendrikaplein waarom ik in De vrouw die niet bestond voor 1989 had gekozen. Het is me al eerder opgevallen dat lezers de relevantie van dat jaar voor alles wat er nu gebeurt, niet onmiddellijk zien, waardoor de roman soms afgedaan lijkt te worden … Doorgaan met het lezen van Muur
Dagen in Berlijn 23: Nicht Nichts
Men kan niet niets zijn. 'Niets', was het antwoord dat ik vroeger op de lagere school gaf wanneer me gevraagd werd 'wat ik was' — bedoeld was: was ik katholiek of protestants? Andere mogelijkheden leken er toen nog niet te zijn. Ik was 'niets'. Ik wist toen niet eens dat mijn moeder 'eigenlijk' Nederlands Hervormd … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 23: Nicht Nichts
Dagen in Berlijn 22: Der Belgier muß parken.
‘Der Belgier kommt und muß parken’, zo werd mijn komst hier in de Schönhauser Allee een paar weken terug aangekondigd. Men moest mobiliseren. Er is hier tussen voor- en achterhuis een Innenhof waar auto’s geparkeerd staan, en waar ik vorige zomer de mijne kwijt kon, maar nu stond de Smart van Frau Spychala er nog. … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 22: Der Belgier muß parken.
Uitgelezen, 19 april 2022
De vrouw die niet bestond mocht langskomen bij 'Uitgelezen', het onvolprezen literatuurprogramma dat nu al zo'n 20 jaar in de Vooruit in Gent maandelijks wordt georganiseerd. De vaste panelleden Fien Sabbe, Anna Luyten en Jos Geysels werden dit keer geflankeerd door Hendrik Vos en Nic Balthazar. https://videopress.com/v/1rdv99oA?resizeToParent=true&cover=true&preloadContent=metadata&useAverageColor=true
Tweede trailer van De vrouw die niet bestond
Die ochtend in Kortrijk
Een fragment uit De vrouw die niet bestond, voorgelezen op het Memento Woordfestival in Kortrijk, 19 maart 2022. Het voorlezen was deel van een interview met Sholeh Razazadeh en mijzelf door Dirk VandenBerghe. De zon scheen. Er stond een frisse oostenwind. https://videopress.com/v/qI9gHDxH?resizeToParent=true&cover=true&preloadContent=metadata&useAverageColor=true
Vandaag in DSAvond: vrede als bubbel.
Ik zit een beetje omhoog met mijn pacifisme. Mijn afkeer van wapengekletter was altijd vanzelfsprekend. Toen ik op mijn negentiende gekeurd moest worden voor de militaire dienstplicht had ik mij voorbereid op lastige vragen. Ik had gehoord dat men bijvoorbeeld vroeg of ik ook pacifist zou blijven als mijn zus voor mijn ogen verkracht werd. … Doorgaan met het lezen van Vandaag in DSAvond: vrede als bubbel.
Vandaag in DSAvond: alle varkens roze
‘Er is zoiets droefs in de wijze ogen van varkens/ dat zij wel profeten lijken voor de slachttijd’, schreef in 1972 de Nederlandse dichter H.H. ter Balkt (1938-2015), die zich toen overigens zelf nog met de naam van een profeet tooide: Habakuk II de Balker. Het gedicht waaruit deze regels komen (‘Elegie van de varkens’) deed … Doorgaan met het lezen van Vandaag in DSAvond: alle varkens roze
Vandaag in DSAvond: Het voorgoed begonnen begin.
Vaak gaat het om de vraag waar en wanneer iets begon. De Palestijnse kwestie begon misschien niet met het uitroepen van de staat Israël, maar al eerder, toen Palestina een mandaatgebied van de Britten was. Volgens zionisten begon het nog lang daarvoor. En sinds we hier in Vlaanderen af en toe parallellen trekken met de … Doorgaan met het lezen van Vandaag in DSAvond: Het voorgoed begonnen begin.
Vandaag in DSAvond: vooronderstellingen
Sommige zaken lijken me zo simpel, dat ik niet begrijp waarom anderen er anders over denken. Ik trok mijn wenkbrauwen op toen ik las dat de verwaarlozing van bejaarden in de geprivatiseerde woonzorgcentra van Orpea tot verontwaardiging leidde bij onder andere politici. Het zijn toch juist de politici (van rechts en zogezegd links) die al … Doorgaan met het lezen van Vandaag in DSAvond: vooronderstellingen
Vandaag in DSAvond: edele aandriften, duistere verlangens
Enige tijd geleden belde een bevriend auteur met de vraag of we nog eens konden praten over het typoscript van zijn nieuwe roman. Ik had zijn nieuwe roman al gelezen, maar nu, zei hij, had zijn uitgever het onzalige idee gehad er een ‘sensitivityreader’ overheen te laten gaan. Hij twijfelde nu toch over sommige passages. … Doorgaan met het lezen van Vandaag in DSAvond: edele aandriften, duistere verlangens
Presentatie van ‘De vrouw die niet bestond’ — 2-2-22 (een reconstructie)
Inmiddels werd De vrouw die niet bestond gepresenteerd in de Gentse Minard Schouwburg. Het is een klein en kostbaar geluk dat de stad Gent de mogelijkheden schept om een boekpresentatie in een heus theater te organiseren, compleet met technici en barpersoneel, zonder dat je als auteur al op voorhand kapitaalkrachtig moet zijn. Zo'n avond wordt … Doorgaan met het lezen van Presentatie van ‘De vrouw die niet bestond’ — 2-2-22 (een reconstructie)
Ofen aus Glas
Ofen aus Glas - Eckard Fietze-Fischer / Jakob Friderichs / Richard Pappik / Sven Regener
Trailer De vrouw die niet bestond
In deze trailer vormen 'Bakschischrepublik' van Herbst in Peking, de band die in 1989 in de DDR met dit nummer een hit had, en 'Kinderhymne', ooit bedoeld als een alternatief volkslied voor zowel Oost- als West-Duitsland, geschreven door Bertolt Brecht en op muziek gezet door Hanns Eisler (overigens ook de componist van 'Auferstanden aus Ruinen', … Doorgaan met het lezen van Trailer De vrouw die niet bestond
Dagen in Berlijn 21: november 2021 (2): Tsitsi Dangarembga
Tsitsi Dangarembga was moe. Ze had, zo begreep ik, een rondgang achter de rug langs Duitse boekhandels in heel het land, nadat ze eind oktober in Frankfurt de Friedenspreis des Deutschen Buchhandels 2021 in ontvangst had genomen. Toen ik na maar weer eens een rit met vertraging begin november in Berlijn arriveerde, zat ze in … Doorgaan met het lezen van Dagen in Berlijn 21: november 2021 (2): Tsitsi Dangarembga


























