★
“Zo goed geschreven als Zout tref je het niet vaak… Reugebrink, groot eclectisch zinnenrijger… Hoe weelderig de zinnen mogen zijn, het tempo zit er goed in bij Reugebrink, die zijn vertelling even vakkundig versnelt als vertraagt… lekkere zinnen (…), die precies de goede groteske snaar raken… sardonisch plezier”
— Thomas de Veen in NRC Handelsblad ****
★
“GVD wat een mooi boek!”
— Jan van Aken op Facebook.
★
“Er zijn verhalen die we menen te kennen. Zo weten we dat de zeespiegel stijgt, dat zuiver water steeds zeldzamer en duurder wordt en dat de industrialisering de natuur vaak bedreigt. Maar de nieuwe roman van Marc Reugebrink, die over deze bekende, zelfs modieuze verhalen gaat, is zo verrassend en ontregelend dat je na de lectuur van Zout met heel andere ogen naar de vertrouwde werkelijkheid kijkt. Het korte boekje is ook zo spannend en zo briljant geschreven dat je aan het eind meteen opnieuw wil beginnen. (…)
Zout is een grimmig sprookje, een (laat)romantisch griezellied, een gitzwarte Bijbelse parabel, een meeslepende groteske en een satanische satire die dankzij die veelzijdigheid moeiteloos de journalistieke ‘urgente’ en ‘geëngageerde’ roman achter zich laat. Zoals alle boeken van Reugebrink, gaat ook Zout over urgente maatschappelijke issues (zoals dat tegenwoordig heet), maar het boek gaat die gelukkig niet direct te lijf en kiest voor het principe van de literaire omweg, onder meer in de poëtische stijl, de mix van genres en van werkelijkheid met fictie, de doordachte perspectiefwisselingen en de verregaande intertekstuele verwijzingen. Ik vind alle boeken van Reugebrink beter dan goed, maar dit is het beste wat hij ooit geschreven heeft. En een van de beste korte romans die ik de voorbije tien jaar gelezen heb.”
— Bart Vervaeck in DW B
★
‘Het is een boek waarmee Marc Reugebrink een andere weg bewandelt dan in zijn andere boeken, zoals ‘Het grote uitstel’, ‘Menens’ of ‘Het huis van de zalmen’, maar hij heeft wel een kleurrijk pad gevonden. ‘Zout’ is een verhaal over de zoektocht naar zuiverheid die eindigt in vuiligheid, over een romantisch verlangen dat zo groot is dat ze in het slijk van de realiteit terechtkomt. Niet de redding is nabij, wel de ontreddering. Wie te veel gaten graaft, delft zijn eigen graf. Toch is dit geen zwart boek, geen duister sprookje. Het is een bijwijlen hilarische, zinnelijke vertelling waarin de personages en situaties met mededogen worden omschreven en niet gereduceerd worden tot muurbloempjes in een zedenpreek. Dat alles in beeldrijk proza, met veel verbeeldingskracht en weinig moraliserende praatjes’
— Uit de laudatio van Jos Geysels van 25 januari j.l., gepubliceerd in ‘De Gids op maatschappelijk gebied’, nr. 2, 2019:
★
“Zout is een puntgave roman, al was het maar omdat Marc Reugebrink – de dichter is nooit ver uit de buurt – een geciseleerde taal hanteert die de lezer verplicht langzaam te lezen”
— Karel Alleene op Cutting Edge ****
★
‘Zout is een buitengewoon zintuiglijke en met veel taalplezier geschreven vertelling’.
— Peter Swanborn in de Volkskrant ****
★
Bart Van Loo schrijft op Facebook:
“Het is paasvakantie en u hebt eindelijk tijd om die dikke boeken te kopen die al zo lang naar u lonken. De nieuwe Buwalda of die oude Balzac, koop wat u wilt, maar schaf u bij wijze van literaire surplus ook het laatste werk van Marc Reugebrink aan. ZOUT telt amper 150 blz. en kost niet eens 19 EUR. Een prikje voor zoveel schoonheid.
Hoewel de stijl van Marc Reugebrink duidelijk heeft liggen rijpen in eiken vaten, heeft zijn manier van schrijven de elegante frisheid van een jonge vrouw in het volle besef van haar aantrekkingskracht. Wat een heerlijk boekje is ZOUT geworden. Le nouveau Reugebrink est arrivé! Geen autobiografische inkijkjes deze keer, neen, wel één grote ode aan de verbeelding.
Het universum van ZOUT deed me denken aan dat van ‘Carpathia’, het meesterwerk van Matthias Menegoz, of ook nog aan de wereld van de Hongaarse krachtpatser Miklós Bánffy. In zekere zin kun je het ook een “doortrekking” van Theodor Storms “Schimmelruiter” noemen.
Zou Reugebrink beseffen dat hij met het dorpje Lende zijn hoogsteigen Macondo heeft geschapen? Dat hij met ZOUT zijn HOBBIT heeft geschreven? Dat hij het nu aan ons verplicht is om na deze smaakmaker een dikke trilogie te schrijven die in en rond Lende afspeelt? Het einde van zijn novelle laat die mogelijkheid perfect open.
Ik stel voor dat terwijl de mensheid hierop wacht, deze mensheid zich massaal aan ZOUT vergrijpt”.
★
“In Zout laat Marc Reugebrink alle teugels vieren en geeft hij zijn rijke fantasie de sporen. Het resultaat is een spitante ondergangsfabel die je van de ene verbazing in de andere stort. (…) Zout is een literaire Wunderkammer, een ode aan de excentriciteit en een magazijn vol tot de verbeelding sprekende zinswendingen”
— Marnix Verplancke in Focus Knack ****
★
“Soms zijn er boeken waarvan ik, na het lezen, me afvraag waarom de sterren bij de recenscenten niet van het krantenpapier afspatten, waarom het panel boekhandelaren bij de wereld draait door niet unaniem koos voor dit boek en waarbij ik me eveneens afvraag waarom ik, van een auteur die al tientallen jaren meedraait in het literaire circuit, nog nooit gehoord heb. Marc Reugebrink is de auteur waar ik net de laatste pagina van om heb geslagen en zout is de titel van zijn laatst verschenen boek. Een goede kennis stuurde me een appje, een foto van vier sterren op goodreads en zijn commentaar ‘prachtig’ plaatste het boek direct hoog op mijn stapel. En inderdaad, een prachtig boek, dun, net geen honderdvijftig pagina’s maar wat een briljant taalgebruik. Wat een geweldige manier van beschrijven waardoor je je in de omgeving waant”.
— Rogier Knipscheer, boekhandelaar in Venlo.
★
“Als Marc Reugebrinks pre-apocalyptische nieuwe roman zich in een dorpje in Texas had afgespeeld, hadden we het wellicht een western genoemd. Nu speelt zijn 19de-eeuwse verhaal over een plaatselijke baron op zoek naar drinkbaar water zich af in een Nederlands gehucht en valt het eerder als een grimmig sprookje te beschrijven. Over welke tijd de Gouden Uil-winnaar precies orakelt in soms heerlijk lange volzinnen, wordt nooit helemaal duidelijk, maar af en toe lijkt het over de huidige te gaan: ‘Alles was verloren, maar alles ging door.’”
— Humo ***1/2
★
“Het plezier spat er van af!”
—Ruth Joos in ‘De wereld vandaag’ op VRT Radio 1.
★
‘Mooi filmisch beeld geschetst van lang vervlogen tijden.’
— Sonja de Jong in o.a. Leidsch Dagblad, Noord-Hollands Dagblad, Haarlems Dagblad. ****
★
Lees Zout van Marc Reugebrink. Het is een fantastisch boek!!!
— Jeroen Theunissen op Facebook.
★
Op Mappalibri schrijft Tom Rummens onder andere dit over ‘Zout’:
“Zout is een korte roman, een dystopie die zich in een niet nader gespecifieerd verleden situeert, maar die onze huidige tijd op een akelig aansprekende manier weet te beschrijven. Reugebrinks zinnen zijn lang en zwanger van een unieke verbeeldingskracht, wat resulteert in een roman die tegelijk uitermate grappig en toch ook gitzwart is. In Zout zien we de mensheid op haar slechtst, wanneer ze in het nauw gedreven is, niet langer in staat om terug te vallen op de geijkte oplossingen, en dan maar haar toevlucht zoekend tot gedrag dat haar in staat stelt te vergeten.”
★
“Zout is een even raadselachtige als magistrale kleine roman” – Lezen TV
★
“Wat een prachtig boekje heb ik vandaag gelezen: ‘Zout’ van Marc Reugebrink! Onweerstaanbaar beschrijft hij hoe eind 19e eeuw in een Nederlands dorp vlakbij Duitsland alles naar de verdoemenis gaat. De barones die een fobie ontwikkelt naar zuiver water, de baron die het hele dorp laat omwoelen op zoek naar een waterput en ten slotte een hele boormachine laat overkomen om het hemelse vocht te vinden. Uiteindelijk spuit uit de diepte onder het onleefbaar geworden dorp zout zeewater omhoog. Alles vergaat. De baron onder de brokstukken van de boormachine, de barones – gek en dronken – in het zilte water, de Duitse leverancier van de machine door een geweerschot, André Met De Honden door zijn eigen beesten. Zoals steeds vallen bij Reugebrink inhoud en vorm gewoon samen, zoals het hoort. De lange kronkelende zinnen worden wurgkoorden, die traag maar o zo zeker hun dodelijke werk verrichten. Hoe mensen zichzelf fataal ten gronde richten, met open ogen en toch blind voor het lot: dat heb ik ook gelezen bij twee meesterwerken van de wat vergeten Thomas Rosenboom: ‘Gewassen vlees’ en ‘Publiek geheim’. En ik dacht natuurlijk tegelijk aan de film ‘Dogville’ van Lars von Trier …”
— Hugo Bousset op Facebook.
★
“Het gaat ‘m in Zout om het schrijf- en vertelplezier. En schrijven kan Reugebrink”
— Veerle Vandenbosch in De Standaard der Letteren ***
★
“Een zalige zondagmiddag, of een leesnamiddag op een mistroostige winterse zondag, zo’n zondagmiddag waar je de klok hoort tikken en weet dat er toch niemand langskomt. ’t Zijn zalige leesmomenten. Maar je moet er dus wel iets goeds voor in handen hebben. Reugebrink veroverde eerder al mijn leeshart met ‘Het huis van de zalmen’ en deze zondagmiddag dwong hij mij terug om traag te lezen en daar moet je al straf voor uit de hoek komen. Maar tegelijkertijd zoog hij mij traag kabbelend met zijn rijke en omfloerste woordenpracht in een ruk mee naar het eind. Met zijn 149 pagina’s laat ‘Zout’ dit gemakkelijk toe op zo’n zondagmiddag en je hebt er nog het voordeel bij dat je blijft zitten met een leesgevoel van het dubbel aantal pagina’s.”
— Jan Stevens op Boekensite. Gent
★
‘Indrukwekkend… een bijwijlen hilarische en in een zotte vaart geschreven roman’ – Chantal Pattyn op Facebook en in ‘Pompidou’ op VRT Radio KLARA.
★
“Het heeft iets van een negentiende-eeuwse Gruselgeschichte — het speelt trouwens ook ruim 150 jaar geleden –, én van een parabel, én van een (al evenzeer negentiende-eeuwse) vooruitgangsoptimistische vertelling, die evenwel tegelijk haar eigen dystopie is, én van een met archetypen doorweven mythe. Om maar te zeggen: onder het in even weelderige als klare taal gevatte oppervlak van Zout, Marc Reugebrinks zevende roman, ritselt en rommelt het van allerlei dat niet zo één twee drie glashelder wordt. Ik heb het boekje (in hooguit drie uur heb je ’t uit) met groot plezier gelezenmaar kan er tot mijn lichte frustratie niet helemaal chocolaad van maken. Zodat het motto dat Reugebrink heeft gekozen, van Arno Geiger, geheel bewaarheid wordt: ‘Warum, warum, warum? Warum musste es sein? — So fragte der Lebende in die Leere hinein, und die Tote antwortete nicht, und auch sonst niemand.‘
— Herman Jacobs op Facebook.
★
“Zout is een korte en toch rijke dystopische roman met een grote verbeeldingskracht. Marc Reugebrink vertelt het fascinerende verhaal in lange, meanderende volzinnen. En alhoewel waarschijnlijk gesitueerd in de 19e eeuw, lijkt het er sterk op dat er echo’s van het huidige tijdsgewricht in doorklinken. De Gouden Uil winnaar is erin geslaagd om een kleine mooie en fascinerende roman te schrijven die een groot lezerspubliek (ook in Nederland) verdient”
— Theo Jordaan op allesoverboekenenschrijvers.nl ****
Marc Reugebrink — De Inwijkeling 